Dünya tarihindeki en büyük savaşların, insanın varoluşuyla
beraber gerçekleştiği muhakkak. Kimisi iç savaş, kimisi devletler arası savaş,
kimisi nükleer, kimisi kılıç kalkanlı savaş... Dünya tarihinde yaşanmış en
büyük 10 savaşı listeledik. Sıralama, bu savaşlarda insanların ve doğanın zarar
görme miktarı göz önünde bulundurularak yapıldı.
10. Napolyon
Savaşları
Pek çok Avrupa ülkesinin, Napolyon'un Fransa'sına karşı ilan
ettiği ve 3,5 milyon ila 7 milyon civarında insanın hayatını kaybettiği
savaşlar serisidir. 1803 - 1812 yılları arasında geçen Napolyon Savaşlarında
Fransa başlarda Avrupa'nın neredeyse tamamını ele geçirmiştir. Ancak özellikle
Rus istilasıyla birlikte Fransa ağır bir yenilgiye uğramıştır.
9. Rus İç Savaşı
Çarlık Rusya'sının yıkılıp Bolşeviklerin iktidarı ele geçirmesiyle başlamıştır. Kızıl Ordu ile komünizm karşıtı Beyaz Ordu arasında gerçekleşmiş gibi görünse de ABD, İngiltere, Fransa gibi emperyalist devletler de Beyaz Ordu'ya verdikleri destekle savaşın açık bir tarafıydı. 1921 yılında Bolşeviklerin zaferiyle süren savaş sonunda Sovyetler Birliği kurulmuştur. Özellikle Beyaz Ordu'nun terör saldırılarıyla birlikte savaşta 5 milyon ila 9 milyon arası insanın hayatını kaybettiği tahmin ediliyor.
8. Dungan Ayaklanması
Çin'de yaşayan Müslüman bir topluluk olan Dunganlar, uğradıkları
baskılar nedeniyle 1862 yılında dönemin Çin Devleti'ne karşı ayaklandı. Qing
Hanedanı'na yönelik başlatılan ayaklanma sırasında bazı hanedanlar da siyasi
sebeplerle müslümanları desteklemişlerdir. 15 yıl süren savaşlar sırasında 10
milyon insanın hayatını kaybettiği tahmin ediliyor. Ayaklanmanın başarısız
olmasının ardından Dunganlar Rusya, Kazakistan ve Kırgızistan'a göçmek zorunda
kalmışlardır.
7. Timur'un Fetihleri
Tarihte tartışmalı bir karakter Timur. 4 parçaya bölünen
Moğol İmparatorluğunu tek bir devlet çatısında toplamayı amaçlayan Timur Altın
Orda, Osmanlı, İran ve Memlük devletlerine karşı seferler düzenlemiştir. Bu
seferleri sırasındaki kanlı meydan savaşlarında 15 milyondan fazla insanın
hayatını kaybettiği tahmin ediliyor. Bu seferlerin içinde en kanlısı ise Altın
Orda'ya karşı olanlarıydı.
6. Mançu Hanedanı'nın
Çin'i Fethi
Mançu Hanedanı olarak da bilenen Qing Hanedanı 1644 - 1912
yılları arasında Çin'de hüküm süren, Çin'in son hanedanıdır. 1616 yılında Çin'i
hakimiyeti altına almak için Ming Hanedanlığına savaş açan Mançurlar, 1644'te
bunu başardı. Ancak bu süreçte 25 milyon insan hayatını kaybetti.
Çin'de 755 - 769 yılları arasında gerçekleşen iç karışıklık,
General An Luşan'ın Kuzey Çin'de hakimiyetini ilan etmesiyle başladı. Oğlu
tarafından öldürülmesine karşın devam eden ayaklanma 30 milyon insanın hayatına
maloldu. 30 milyon insandan bazıları savaş sırasında ölen askerler, bazıları
kuşatmalar sırasında açlıktan ölen insanlardır. Tarihin en kanlı savaş süreçlerinden
biri olmuştur.
4. Moğol İstilaları
1207 ile 1472 yılları arasında geniş bir zaman aralığını
kapsayan Moğol istilaları dönemde neredeyse tüm devletlere korku salmıştır.
Orta Asya bozkırlarından Doğu Avrupa'ya kadar uzanan Moğollar, Dünyanın toplam
kara yüzölçümünün yaklaşık yüzde 22'sinde hakimiyet sürer olmuştu. Geçtiği
yerlerde kütüphaneleri yok eden Moğollar tarihe kara bir leke bırakmışlardır.
Kaynaklar netlik göstermese de istilaları boyunca 30 milyon ila 60 milyon
insanın hayatını kaybettiği tahmin ediliyor.
3. Birinci Dünya
Savaşı
1914 yılında başlayan korkunç emperyalist paylaşım savaşı,
1918 kadar dünyaya kan sıçratmaya devam etti. Avrupa merkezli gerçekleşen savaş
tüm büyük güçleri girdabına aldı. Dünyanın en büyük savaşlarından biri olan 1.
Dünya Savaşı'nda tam 70 milyonluk bir askeri hareketlilik meydana geldi. Kimi
kaynaklar 15 milyonun öldüğünü söylese de bunun yanıltıcı olduğunu, 40 milyonun
üzerinde insanın bu savaşta öldüğünü belirten kaynaklar da mevcuttur. Askeri
teknolojinin ciddi anlamda kullanıldığı ilk savaş olarak tarihe geçmiştir.
2. Taiping İsyanı
Çinli bir ailenin Hristiyan oğlu Hong Xiuquan, kendisinin
İsa'nın kardeşi olduğunu söyleyerek 1840 yılında yandaş toplamaya başladı.
Yandaşlarının dini ve askeri eğitim almasıyla beraber Hong, 1851'de Taiping
yani büyük huzur dönemini başlattı ve krallığını ilan etti. Başlarda hükümetin
saldırılarını püskürtüp ilerleyen Hong'un isyancıları zamanla gerilemeye
başladı. Hung, Taiping'i tanrının koruyacağını, olduğu yerde kalacağını söylese
de 1864'te zehir içerek intihar etti. Bu ayaklanma sırasında en az 30 milyon
insan hayatını kaybetti.
1. İkinci Dünya
Savaşı
1939'da başlayıp tam anlamıyla küresel bir savaş haline
gelen 2. Dünya Savaşı 60 milyona yakın insanın hayatına maloldu. Dünyadaki
devletlerin büyük çoğunluğu bu savaşta aktif veya pasif, ama mutlaka bir taraf
oldu. 100 milyondan fazla askerin savaşmasıyla dünyanın en büyük nüfuslu savaşı
olan İkinci Dünya Savaşı, yakın tarihe damgasını vurdu. Nükleer saldırı gibi
bir kara lekeyi de barındıran savaş, sonrasında dünyanın tüm dengelerinin
değişmesi ve süper güçlerin ortaya çıkmasıyla da kritik bir dönem oldu.
Elbette bu dünya güzel şeyler de içeriyor. Dünyanın en güzel
10 şehri yazımızı okuyarak ve videomuzu izleyerek havanızı değiştirebilirsiniz: